میدان شهرداری یا ساختمان شهرداری رشت، از جمله زیباترین میدان‌ها و بناهای تاریخی ایران محسوب می‌شود. ساختمان‌های بسیار قدیمی، خیابان‌ها مهم، مراکز خرید، بازارها و مکان‌های دیدنی اطراف این میدان، ساختمان شهرداری رشت را به میدان اصلی شهر تبدیل کرده‌اند. اما قدمت این ساختمان یا کاخ قدیمی چقدر است و چرا آن را در این بخش از شهر ساخته‌اند؟ ساختمان شهرداری که با الگوبرداری از معماری روسی بنا شده، در گذشته برای نظارت، امنیت و پیشگیری از آتش‌سوزی استفاده می‌شد. البته حالا و پس از گذشت حدود ۱۰۰ سال، به‌عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در استان گیلان شناخته می‌شود.
ساختمان شهرداری رشت در کجای شهر قرار دارد؟
اگر کلان‌شهر رشت را به یک بدن تشبیه کنیم، میدان بزرگ شهرداری دقیقاً قلب آن تلقی می‌شود؛ قلپی تپنده، گرم و همیشه زنده. اگر بخواهید این بخش از جاهای دیدنی رشت را در نقشه‌های رسمی جست‌وجو کنید، می‌توانید آن را با عنوان اصلی آن یعنی «میدان شهدای سرپل ذهاب» بیابید. نکته مهم در مورد ساختمان شهرداری، خیابان‌های منتهی به آن هستند که همگی سنگ‌فرش شده‌اند و امکان رفتن به محوطه آن با ماشین وجود ندارد.
البته چند مسیر منتهی به پیاده‌روی فرهنگی یا سنگ‌فرش‌شده میدان شهرداری وجود دارند که عبارت‌اند از:
- سبزه میدان : منتهی به ضلع شمالی ساحتمان شهرداری
- خیابان سعدی، در امتداد کتاب‌فروشی جنگل: منتهی به ضلع شرقی
- خیابان شریعتی: منتهی به ضلع غربی
- خیابان امام خمینی: منتهی به ضلع جنوبی
آدرس میدان شهرداری رشت
شما می‌توانید با استفاده از تاکسی یا اتوبوس در انتهای مسیر یکی از این خیابان‌ها بروید و سپس با کم‌تر از ۵ دقیقه پیاده‌روی به ساختمان شهرداری رشت برسید. البته اگر قصد دارید که با ماشین شخصی خودتان به میدان شهرداری بروید، باید خودرو را در نزدیک‌ترین پارکینگ منتهی به پیاده‌روی فرهنگی پارک و سپس پیاده‌روی کنید.
تاریخچه ۱۰۰ ساله ساختمان شهرداری رشت
برای درک هرچه بهتر تاریخچه ساختمان شهرداری باید به دوره اول حکومت پهلوی برگردیم. به بازه زمانی بین سال‌های ۱۲۸۶ تا ۱۳۰۵، این ساختمان در آن سال‌ها به دستور اداره بلدیه یا شهرداری آن موقع‌ها ساخته شد. و کلنگ افتتاحش در سال ۱۳۰۲ به زمین خورد. بنای شهرداری رشت، با الگوبرداری از معماری روسی و به‌دست آرتم سرداراف ارمنی بنا شد. معماری ساختمان شهرداری رشت را به سبک نئوکلاسیک که بیشتر در خیابان نوسکی سن‌پترزبورگ به‌کار گرفته شده، ساخته شده است.
افتتاح ساختمان شهرداری و داستان بازسازی آن
ساختمان شهرداری که پیش‌تر با عنوان کاخ بلدیه شناخته می‌شد، بالاخره در چهارم اردیبهشت سال ۱۳۰۵ به مناسبت تاج‌گذاری پهلوی اول افتتاح شد. البته رفته‌رفته و با افزایش اهمیت این بنا در شهر رشت، نیروهای مختلف با جناح‌های متفاوت بر سر تصاحب این بنای تاریخی با هم درگیر شدند.
برای مثال، ساختمان شهرداری رشت بارها بین نیروهای بلشویک روس و نیروهای دولتی حکومت ایران دست‌به‌دست شد. جالب است بدانید که ساختمان شهرداری یک‌بار و در سال ۱۳۶۹، به‌دنبال زلزله مرگبار رودبار آسیب جدی دید. این بار هم یک معمار ارمنی تبار دیگر به اسم روبرت واهانیان مسئولیت بازسازی این بنای تاریخی را برعهده گرفت.
آشنایی با برج ساعت: چشم نظاره‌گر شهر
حدود ۳ سال پس از افتتاح کاخ بلدیه، در سال ۱۳۰۸ آگهی‌های مختلفی برای طرح جاگذاری ساعت در روزنامه‌های شهر چاپ شدند. سرانجام، طرح نهایی نصب ساعت و همچنین ایجاد مکانی ویژه برای دیده‌بانی در بخش بالایی کاخ شهرداری به تصویب رسید. برج ساعت شهرداری رشت، در گذشته دور برای نظارت، حفظ امنیت و مراقبت از گسترش آتش‌سوزی در نقاط مختلف شهر استفاده می‌شد.
البته حالا به‌عنوان یکی از نمادهای زیبایی و جاهای دیدنی رشت محسوب می‌شود و ساعات مختلف شبانه‌روز را به مردم این حوالی اعلام می‌کند. اگر در محوطه ساختمان شهرداری رشت قدم زده باشید، مطمئناً با صدای دَنگ دَنگ این ساعت آشنا هستید و برای چند لحظه هم که شده، به آن گوش داده‌اید.
جاذبه‌های گردشگری اطراف ساختمان
شهر رشت به شهر خلاق غذا در جوامع بین‌المللی معروف شده و طبیعی است که یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های اطراف ساختمان شهرداری، مربوط به خوردوخوراک باشد. محوطه اطراف شهرداری رشت، مملو از ایستگاه‌ها، دکه‌ها و مغازه‌هایی است که باعث زندگی شبانه شهر و شکم‌گردی می‌شوند. شما می‌توانید با نشستن روی صندلی‌های هر کدام از این مغازه‌ها که جزئی از محوطه ساختمان شهرداری رشت محسوب می‌شوند، از غذاها لذت ببرید.
همچنین، مهم‌ترین و البته جذاب‌ترین بخش گردشگری شهرداری رشت، پیاده‌روی فرهنگی آن است که هر نقطه‌اش به یک مکان جادویی ختم می‌شود. از نیمکت‌های سنگی کنار مجسمه مشاهیر گرفته تا پاساژها و مغازه‌های مدرنی که در ترکیب با بافت سنتی این بخش از شهر، سحرآمیز به‌نظر می‌رسند.
آشنایی با ۵ ساختمان مهم اطراف شهرداری
بناهای تاریخی و حائز اهمیت بسیاری در اطراف شهرداری رشت وجود دارند که ۵ تا از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- موزه شهرداری و برج ساعت: شما همه‌روزه و در هر ساعتی از شبانه‌روز که بخواهید می‌توانید به محوطه شهرداری بروید، اما برای بازدید از موزه و برج ساعت باید در ساعات اداری مراجعه کنید. برای بازدید از موزه و برج ساعت در ساختمان شهرداری رشت، نیازی به پرداخت هزینه خاصی نیست
- هتل های رشت در میدان شهرداری : هتل‌های بزرگ و اقامتی بسیاری از جمله هتل اردیبهشت و هتل کاروان در اطراف شهرداری وجود دارند. با این حال، هتل ایران، قدیمی‌ترین هتل شهر است که هم‌اکنون جزئی از آثار ملی کشور به‌شمار می‌رود
- ساختمان مجتمع فرهنگی خاتم: مجتمع فرهنگی و هنری خاتم‌الانبیا که با عنوان اختصاری خاتم هم شناخته می‌شود، از جمله مکان‌های مهم اطراف ساختمان شهرداری رشت است. بسیاری از نمایش‌ها، تئاترها، همایش‌ها و گالری‌های هنری در این ساختمان برگزار می‌شوند
- کتابخانه ملی رشت: این ساختمان در سال ۱۳۰۶، اولین کتابخانه ملی ایران است. بنیان‌گذار این ساختمان، محمدعلی تربیت، رئیس اداره فرهنگ استان بود که در آن زمان دست به راه‌اندازی مهم‌ترین ساختمان حوزه کتاب کشور زد. این کتابخانه وابستگی دولتی ندارد و توسط نهادهای خیریه و مردم‌نهاد مدیریت می‌شود
- ساختمان اداره پست: ساختمان ۱۰۰ ساله پست رشت، قدمتی به بلندای تاریخ دارد و جالب است که اداره پست شهر هنوز هم در همین مکان فعالیت می‌کند. زمزمه‌هایی در مورد تبدیل شدن این ساختمان به موزه به گوش می‌رسد اما هنوز اقدامی صورت نگرفته است. سالانه، نمایشگاه‌های بسیاری در مورد تمبرهای قدیمی و پول‌های تاریخی در این ساحتمان برگزار می‌شوند
کلام آخر در مورد ساختمان شهرداری رشت
حکایت شب‌های به‌یادماندنی رشت از میدان شهرداری شروع می‌شود، از میان دود کباب‌های محلی، مجسمه میرزا کوچک و حوض آب‌نما می‌گذرد و مجدداً به زیر ساختمان تاریخی آن بر می‌گردد. شهر رشت، شکل و ساختاری دایره‌ای دارد و در نتیجه به هر جایی که بروید، باز هم به ساختمان شهرداری رشت خواهید رسید.
راستی نظر شما در مورد سحرآمیزترین میدان تاریخی ایران چیست؟ آیا در مورد شبگردی و شکم‌گردی در محوطه شهرداری رشت چیزی شنیده‌اید؟ آیا می‌دانستید که بیش از چندین نوع کلوچه، غذای خیابانی و سنتی در دکه‌ها و مغازه‌های شهرداری فروخته می‌شوند که طعمشان فراموش‌نشدنی است؟ خبر دارید که برای خرید در بازار بزرگ رشت ، فقط باید ۱۰۰ متر از ساختمان شهرداری دور شوید؟ برای پاسخ به همه این سؤالات، زندگی روی سنگ‌فرش‌های شهرداری رشت را شخصاً تجربه کنید!
