شهر رشت با بناهای تاریخی و فرهنگی خود، در بسیاری از محله‌های قدیمی آراسته است. بناهایی که در گذشته نقش فرهنگی و آموزشی بزرگی داشته‌اند. آرامگاه استاد پورداوود، یک بنای قدیمی و تاریخی است که در یکی از کوچه‌های مشرف به میدان قدیمی سبزه میدان قرار دارد. این آرامگاه با معماری تاریخی خود، تاریخ، فرهنگ و آموزش شهر رشت را روایت می‌کند.
تا پایان این مقاله با ما همراه باشید زیرا می‌خواهیم به طور کامل درباره آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود صحبت کنیم.
آشنایی با آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود
آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود، ایران‌شناس و استاد دانشگاه تهران، در شهر رشت واقع شده است. این آرامگاه یک اتاقک کوچک با ابعاد حدودی سه در چهار متر است که در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۸۷۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
استاد پورداوود را نخستین ایرانی ایران‌شناس می‌دانند. او زندگی خود را وقف تاریخ و فرهنگ ایران کرد و اوستا را به زبان فارسی برگرداند. با وجود اینکه این آرامگاه یک اثر ملی است، اما در زادگاه استاد غریب و ناشناخته مانده است. این امر دلایل مختلفی دارد، از جمله قفل بودن آرامگاه و عدم امکان بازدید از آن.
گاهی افرادی که به منظور بازدید از آرامگاه استاد به رشت سفر کرده‌اند، متوجه ناشناس بودن آن در بین مردم شده‌اند. به همین دلیل، بسیاری از مردم رشت حتی نمی‌دانند که آرامگاه استاد پورداوود در شهرشان وجود دارد. قفل بودن آرامگاه نیز یکی دیگر از دلایل ناشناخته ماندن آن است. مردم رشت به دلیل عدم امکان بازدید از آرامگاه، آن را به فراموشی سپرده‌اند.
حتی اگر یک مسافر آثار استاد پورداوود آشنا بشناسد. و به شوق خواندن فاتحه‌ای بر سر مزار او در رشت برود، به سختی می‌تواند نام و نشانی از این آرامگاه ارزشمند پیدا کند. این مقبره همیشه بسته است و باید از پشت میله‌های رنگ‌پریده و شیشه‌های خاک‌گرفته و مات، به رسم احترام، فاتحه‌ای برای این استاد نازنین خوانده شود.
استاد ابراهیم پورداوود: نخستین مترجم اوستا
استاد ابراهیم پورداوود، ایران‌شناس بزرگ و نخستین مترجم اوستا به زبان فارسی، در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۲۶۴ در محله سبزه میدان رشت به دنیا آمد. او در خانواده‌ای ملاک و بازرگان پرورش یافت و از همان دوران کودکی به تحصیل و علم‌آموزی علاقه‌مند بود.
پورداوود تحصیلات مقدماتی خود را در مکتب میرزا محمدعلی و مدرسه حاجی حسن رشت به پایان رساند. سپس در سن ۲۰ سالگی به همراه برادر و استادش عبدالرحیم خلخالی به تهران رفت و در مدرسه طب قدیم به تحصیل پرداخت.
در سال ۱۲۸۷، پورداوود برای ادامه تحصیل به لبنان سفر کرد و در مدرسه لوئیک به فراگیری زبان و ادبیات فرانسه پرداخت. پس از بازگشت به رشت، در سال ۱۲۸۹ راهی فرانسه شد و در دانشکده حقوق دانشگاه پاریس تحصیل کرد. در سال ۱۲۹۵، او در دانشگاه برلین و سپس در دانشکده ارلانگن به ادامه تحصیل در رشته حقوق پرداخت.
پورداوود در سال ۱۳۰۳ به همراه خانواده به ایران بازگشت و در مهر ۱۳۰۴ به هندوستان رفت. در آنجا، دو سال و نیم ماند و به انتشار بخشی از ادبیات مزدیسنا و گزارش اوستا پرداخت و چند سخنرانی درباره تمدن ایران باستان ایراد کرد. سرانجام در سال ۱۳۱۶ به ایران بازگشت و در دانشکده حقوق و دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.
پورداوود در سال ۱۳۱۷، عضو فرهنگستان ایران شد و به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران شناخته شد. او به عنوان اولین مترجم اوستا به زبان فارسی شناخته می‌شود و از او آثار بسیاری در زمینه فرهنگ ایران به جای مانده است. از جمله مهم‌ترین آثار استاد ابراهیم پورداوود می‌توان به کتاب گات‌ها، سوشیانس، فرهنگ ایران باستان، خرده اوستا، یسنا و… اشاره کرد.
تاریخچه آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود
تاریخچه این مزار، به دوران قاجاریه بازمی‌گردد. در آن زمان، حاج داوود برای آموزش پسرانش، مکتب خانه‌ای در حیاط خانه خود بنا کرد و میرزایی را به عنوان معلم برای فرزندانش انتخاب کرد. این مکتب‌خانه، در آینده به محل تحصیل بچه‌های سبزه میدان تبدیل شد و در نهایت به عنوان آرامگاه خانوادگی حاج داوود و فرزندانش به کار گرفته شد. در حال حاضر استاد ابراهیم پورداوود در این مکان آرام گرفته‌اند و این مقبره از نظر دوستداران این استاد اهمیت بسزایی دارد.
آدرس آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود
این آرامگاه در سبزه میدان رشت و در داخل کوچه آفخرا قرار دارد. متاسفانه در حال حاضر درهای آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود به روی همگان قفل است و امکان بازدید از داخل آرامگاه وجود ندارد. اما اگر قصد گرفتن عکس‌های یادگاری دارید می‌توانید به محل آرامگاه استاد مراجعه کرده و از نمای بیرونی آن عکس‌برداری کنید.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود پرداختیم. استاد ابراهیم پورداوود، بنیانگذار ایران‌شناسی در ایران و نگهدارنده فرهنگ و زبان‌های ایران باستان، همواره مورد توجه و تحسین بوده است. این استاد پس از سال‌ها آموختن و آموزش فرهنگ ایران، در ۲۶ آبان ماه ۱۳۴۸ در ۸۳ سالگی در تهران درگذشت.
پس از درگذشت وی، مجالس بزرگداشت و یادبود بسیاری در کشورهای آلمان، هند، پاکستان، فرانسه و در شهرهای مختلف ایران برگزار شد. آرامگاه این استاد از سال‌های طولانی تا به امروز همچنان پابرجا است و علاقمندان به این استاد می‌توانند از بیرون آرامگاه یاد و خاطره او را زنده نگه دارند. در ادامه به برخی از پرسش‌های متداول درباره‌ی استاد ابراهیم پورداوود پاسخ داده‌ایم.
ابراهیم پورداوود که بود؟
استاد ابراهیم پورداوود به‌عنوان بنیانگذار ایران شناسی شناخته می‌شود. همچنین ایشان توانسته‌اند زبان‌ها و فرهنگ ایران باستان را جاودان نگه دارند.
آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود کجاست؟
آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود در نزدیکی سبزه میدان رشت و در داخل کوچه آفخرا قرار دارد.
آیا بازدید از آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود برای همگان آزاد است؟
متاسفانه در حال حاضر امکان بازدید از داخل آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود وجود ندارد.
