گرمابه تاریخی حاج‌آقا بزرگ که با عنوان حمام آقا بزرگ هم شناخته می‌شود، یکی از بناهای قدیمی رشت است. این بنای تاریخی که در حال حاضر به یک موزه برای استقبال از گردشگران تبدیل شده است، یک زمان پاتوق مردان و زنان رشتی بود که برای استحمام و دلاکی می‌آمدند. حمام حاج آقا بزرگ رشت در محله آفخرا قرار دارد و از لحاظ دسترسی به 2 مکان مهم شهر یعنی میدان شهرداری و سبزه‌میدان نزدیک است. از کوچه‌های تنگ‌وباریک آفخرا به حمامی رفته‌ایم که حالا 120 و به گفته بعضی 180 سال از قدمت آن می‌گذرد. با ما در دوجبنجا همراه شوید!
آدرس حمام حاج‌آقا بزرگ رشت
مسیر دسترسی به حمام حاج‌آقا بزرگ به‌دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه آن از 2 طرف شهر رشت ممکن است. مسیر خیابان امام و ورودی بازار بزرگ رشت، مسیر اصلی رسیدن به این گرمابه تاریخی است. راه دوم، ورودی خیابان آفخرا از سمت سبزه‌میدان است که در این مسیر مکان‌های مهمی مثل مسجد آفخرا و آرامگاه استاد ابراهیم پورداوود (از شاعران و نویسندگان بزرگ ایران) هم وجود دارند. برای پیدا کردن راحت‌تر، می‌توانید از لینک مسیریابی حمام آقا بزرگ در نقشه استفاده کنید.
نگاهی به تاریخچه و قدمت حمام آقا بزرگ رشت
گرمابه آقا بزرگ، قدمتی تاریخی دارد و طبق گفته بعضی از افراد محلی حدود 180 سال پیش و در اوج دوره حکومت‌داری شاهان قاجار بنا شده است. از حمام آقا بزرگ رشت به‌عنوان یک موزه مردم‌شناسی هم یاد می‌شود و اگر داخل آن بروید با نقش‌ونگارهای تاریخی و نقاشی‌های مربوط به دوره قاجار روبه‌رو خواهید شد. این گرمابه تاریخی در سده گذشته توسط «حاج آقا بزرگ»، یکی از بزرگ‌ترین و معروف‌ترین مالکان رشتی احداث شد و حدود 2000 مترمربع مساحت دارد.
جالب است بدانید که حمام آقا بزرگ علاوه بر اینکه یک موزه مردم‌شناسی و بنایی تاریخی است، هنوز هم به‌عنوان یک حمام فعال در سطح شهر محسوب می‌شود. نکته تاریخی مربوط به این گرمابه، وجود 35 باب حمام در رشت تا سال 1331 بود که از آن زمان تاکنون فقط حمام آقا بزرگ و 2 گرمابه دیگر باقی مانده‌اند. حمام آقا بزرگ رشت آن‌قدر مستحکم ساخته شده است که حتی زلزله سال 1369 رودبار و منجیل هم نتوانست آسیبی به ساختمان آن وارد کند.
آشنایی با قسمت‌های مختلف گرمابه حاج‌آقا بزرگ
این حمام تاریخی مجموعاً از 2 قسمت عمومی زنانه، مردانه و نمره تشکیل شده است و یک استخر روباز هم درون آن وجود دارد. تمامی دیوارهای بخش مردانه حمام با نقاشی‌ها و کاشی‌کاری‌های جذاب تزیین شده‌اند و بخش‌های ویژه‌ای هم برای کیسه‌کشی، سردابه‌داری، قرار دادن بقچه حمام و غیره در نظر گرفته شده‌اند.
معماری حمام آقا بزرگ و تابلوسنگ‌های آنتیک
معماری حمام آقا بزرگ رشت، شامل 15 گنبد بزرگ و حبابی‌شکل در قسمت زنانه و یک تابلوسنگ آنتیک در قسمت ورودی است. بیشتر معماری این حمام با وجود کاشی‌ها، نقاشی‌ها، گنبدهای بزرگ و دیوارهای آجری بیرونی شکل گرفته و تا همین امروز هم دست‌نخورده باقی مانده است.
گنبد بزرگ مرکزی، مهم‌ترین ویژگی معماری این حمام محسوب می‌شود و فضایی مناسب برای گرم شدن محیط حمام با هیزم و نفت بود. همچنین، اگر وارد این گرمابه تاریخی شوید، آثاری از خشت‌های کنار گنبد مرکزی خواهید دید که از جمله هنر معماری آن دوره به‌شمار می‌رود.
شرایط بازدید از حمام آقا بزرگ رشت
بازدید از حمام آقا بزرگ شرایط خاصی ندارد و برای ورود به آن نیازی به تهیه بلیت یا پرداخت هزینه نیست. فقط فراموش نکنید که ممکن است این گرمابه در همه ساعات روز باز نباشد. برای مطمئن شدن از باز بودن حمام حتماً باید از طریق درب ورودی (از طرف خیابان شهید رضا مهربان) وارد شوید و با هماهنگی مسئول این بنای تاریخی، از آن بازدید کنید.
نزدیک‌ترین مکان‌ها به گرمابه تاریخی آقا بزرگ
جاذبه‌های گردشگری نزدیک به این حمام سنتی در رشت:
- پیاده‌راه فرهنگی رشت در فاصله 200 متری
- میدان شهرداری در فاصله 289 متری
- پارک سبزه‌میدان: در فاصله 300 متری
- خانه تاریخی قدیری: در فاصله 360 متری
- مقبره استاد پورداوود: در فاصله 200 متری
از جمله کافه‌ها و رستوران‌های نزدیک به حمام آقا بزرگ رشت:
- آشکده مهدی در فاصله 130 متری
- رستوران گیله‌مرد اصیل: در فاصله 100 متری
- رستوران مامان جون: در فاصله 70 متری
- کافه گندم: در فاصله 120 متری
همچنین، هتل‌های نزدیک به حمام:
- هتل اردیبهشت در فاصله 300 متری
- هتل شبستان در فاصله 1.7 کیلومتری
- هتل 5 ستاره کادوس رشت: در فاصله 1.8 کیلومتری
وضعیت فعلی حمام حاج آقا بزرگ چگونه است؟
در حال حاضر، فقط چند نفر (تعداد انگشت‌شمار) برای استحمام و کیسه‌کشی و دلاکی به این حمام قدیمی می‌روند. البته این افراد، همان آدم‌های قدیمی دوران گذشته هستند و تنها برای تجدید خاطره به این گرمابه می‌آیند. در حال حاضر، این حمام بیشتر شبیه به یک موزه رایگان است و بخشی از آثار تاریخی شهر رشت محسوب می‌شود.
حمام آقا بزرگ رشت و تفریح در جاذبه‌های گردشگری
بازدید از حمام آقا بزرگ در محله آفخرا این فرصت را به‌وجود می‌آورد تا با حدود 5 دقیقه قدم زدن در پیاده‌راه فرهنگی رشت به میدان شهرداری برسید. ضمناً همین‌قدر قدم زدن کافی است تا وارد بازار بزرگ رشت شوید و حتی اگر دلتان بخواهد می‌توانید از سمت انتهایی خیابان و حدود 10 دقیقه قدم زدن به سبزه‌میدان هم برسید. موقعیت مکانی این حمام تاریخی آن‌قدر ویژه و مطلوب است که می‌توانید با یک تیر، چندین نشان را به‌صورت هم‌زمان نشانه بگیرید!
سؤالات متداول
- حمام آقا بزرگ رشت دقیقاً کجاست؟ گرمابه آقا بزرگ در خیابان امام خمینی، روبه‌روی دهانه بازار بزرگ رشت، خیابان آفخرا و خیابان شهید مهربان قرار دارد.
- هزینه بازدید از حمام آقا بزرگ چقدر است؟ بازدید از حمام آقا بزرگ رایگان است و نیازی به تهیه بلیت نیست.
- گرمابه حاج‌آقا بزرگ چه ساعتی باز است؟ گرمابه حاج‌آقا بزرگهمه‌روزه در هر ساعت از روز (تا قبل از تاریکی) باز است.
- آیا حمام آقا بزرگ رشت هنوز هم فعالیت می‌کند؟ در حال حاضر، فقط چند نفر (تعداد انگشت‌شمار) برای استحمام و کیسه‌کشی و دلاکی به این حمام قدیمی می‌روند.
