بر خلاف باور بعضی افراد، خانه و آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در یک مکان قرار ندارند. برای آشنایی هر چه بهتر با آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی با ما همراه شوید. سردار جنگل، لقبی است که به میرزا کوچک خان جنگلی داده‌اند؛ او بنیان‌گذار انقلاب جنگل و از جمله شخصیت‌های سیاسی و تاریخی گیلان است. البته، جدا از عنوانی که از میرزا بر زبان‌ها باقی مانده، مقبره او در میان جنگل‌ها و ارتفاعات گیلان قرار ندارد و در مرکز شهر رشت واقع شده است.
داستان مرگ میرزا کوچک خان و دفن شدن بدن و سر قطع‌شده او در یک مکان واحد، پر از حقایقی است که در این مطلب از دوجینجا به آن اشاره خواهیم کرد.
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی کجا قرار دارد؟
برای رسیدن به آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی، باید به‌سمت جنوب شهر و در مسیر میدان رازی حرکت کنید. برای رسیدن به میدان رازی، می‌توانید از ۲ مسیر جداگانه میدان گاز و یا تقاطع یخسازی وارد شوید.
این مقبره، از جمله مکان‌های دیدنی در رشت است که در جنوب این کلان‌شهر، واقع در خیابان شیون فومنی و قبرستان سلیمان داراب قرار دارد.
برای مشاهده آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی روی نقشه کلیک کنید.
پس از رسیدن به میدان رازی، به‌سمت ۱۶ متری سمیه، در امتداد خیابان شیون فومنی حرکت کنید تا به قبرستان محله سلیمان داراب برسید. این محله در بین بومی‌های رشت با عنوان خلاصه‌شده «سُلمان‌داراب» هم شناخته می‌شود. برای دسترسی آسان‌تر، روی آدرس الکترونیکی آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در گوگل مپ کلیک کنید.
آشنایی مختصر با میرزا کوچک خان جنگلی
یونس استادسرایی، در سال ۱۲۵۷، در شهر رشت به‌دنیا آمد. پدرش، تاجر گیلانی ساکن رشت بود و خانه‌ای بزرگ در محله استادسرا داشت. میرزا کوچک جنگلی، یکی از رهبران انقلابی قرن بیستم در تاریخ ایران است که به‌عنوان رئیس جمهوری شوروی سوسیالیستی ایرانی هم معروف بود.
قیام میرزا کوچک در جنگل‌های گیلان شکل گرفت و بعداً به نهضت جنگل معروف شد. همین مسئله زمینه‌ساز تحت تعقیب قرار گرفتن او توسط نیروهای شوروی و نهایتاً پناه گرفتن او در ارتفاعات گیلان، واقع در ماسال شد.
فوت میرزا کوچک در کوه‌های خلخال
در اواخر آبان ماه سال ۱۳۰۰، نیروهای قزاق تحت فرمان رضا خان پهلوی، موفق شدند تا جنگلی‌ها را به‌سمت کوه‌های خلخال در استان اردبیل وادار به عقب‌نشینی کنند. در ادامه همین عقب‌نشینی‌ها، میرزا کوچک خان در ارتفاعات و در بوران شدید، یخ زد تا سرانجام، شخصی با نام رضا اسکستانی سر او را از بدن جدا کند.
سر میرزا کوچک توسط امیر تالش به رضا خان، پیشکش و سرانجام در مکانی به‌دور از بدنش به‌خاک سپرده شد. پس از مدت‌های طولانی و استعفای رضا خان، سر و بدن در یک مکان واحد و در آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی، واقع در سلیمان داراب رشت به‌خاک سپرده شدند.
آشنایی با تاریخچه مقبره میرزا کوچک
هیچ اطلاعات دقیقی در مورد چگونه دفن شدن میرزا و شکل‌گیری اولیه آرامگاه او در رشت وجود ندارد. با این اوصاف، اسناد تاریخی نشان می‌دهند که ایده بازسازی آرامگاه سردار جنگل، برای اولین‌بار در دهه ۶۰ شمسی مطرح شد. پس از ان، طرح بازسازی و نُونَوار کردن این مقبره رفته‌رفته با تلاش‌های دفتر آثار باستانی استان گیلان، عملیاتی شد.
آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در سال ۱۳۷۱ با تلاش اداره میراث فرهنگی استان گیلان، دیوار کشی شد و یک سردیس هم با توجه به مقام او در این مکان نصب کردند. اگر اهل رشت باشید و نگاهی به مقبره میرزا کوچک بیندازید، به‌یاد عمارت کلاه‌فرنگی واقع در پارک شهر یا پارک محتشم می‌افتید. همچنین، این آرامگاه زیبا و به‌یاد ماندنی از لحاظ معماری و ساخت، کمی شبیه به ساختمان مسجد گلدسته واقع در محله ساغریسازان رشت است.
بازدید از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی
هیچ محدودیتی برای بازدید از مقبره میرزا کوچک در رشت وجود ندارد و بازدیدکنندگان می‌توانند در هر ساعت از شبانه‌روز به قبرستان محله سلیمان داراب بروند. همچنین، برخلاف موزه خانه میرزا کوچک جنگلی در محله استادسرا، نیازی به پرداخت هزینه برای تهیه بلیط نیست.
مکان‌های مهم و دیدنی بسیاری در اطراف آرامگاه میرزا کوچک واقع شده‌اند که جذاب‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- موزه و ساختمان شهرداری رشت: در فاصله 3 کیلومتری
- خانه و موزه میرزا کوچک جنگلی: در فاصله 3 کیلومتری (حدود 5 دقیقه رانندگی با ماشین)
- بازار بزرگ رشت: در فاصله 4 کیلومتری
- موزه مردم شناسی و باستان شناسی رشت: در فاصله 3 کیلومتری
آرامگاه‌های معروف در جوار مقبره میرزا کوچک
قبرستان محله سلیمان داراب، مملو از مقبره انسان‌هایی است که از جمله شخصیت‌های مهم و مشاهیر گیلان محسوب می‌شوند. برای مثال، علاوه بر آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی، مقبره میرزا حسن کسمایی، شیون فومنی، پروفسور بهزاد و نصرت رحمانی (شاعر معروف) هم در این قبرستان وجود دارند.
همچنین، آرامگاه یکی از عرفای معروف گیلان به نام سلیمان ابن دارایی عبسی شامی هم در جوار مقبره میرزا قرار گرفته است که در قدیم، بسیار متوجه مردم رشت قرار داشت. در باور مردم قدیمی رشت، مخصوصاً اهالی سلیمان داراب، رسم است که پس از اقامه نماز در مسجد این قبرستان، به‌سراغ مقبره این عارف می‌روند و فاتحه‌ای برای شادی روحش می‌خوانند.
سوالات متداول
خانه میرزا کوچک خان جنگلی کجاست؟
خانه میراز کوچک خان در محله استاد سرا و در نزدیکی سبزه میدان قرار دارد.
آرامگاه میرزا کوچک خان کجاست؟
بر خلاف باور خیلی‌ها، خانه و آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی در یک مکان قرار ندارند.
