تالاب عینک رشت یکی از زیباترین و ارزشمندترین جاذبه‌های طبیعی استان گیلان است. این تالاب در قلب شهر رشت واقع شده و به‌عنوان بزرگترین تالاب شهری ایران شناخته می‌شود. این تالاب در ابتدا به‌عنوان یک برکه کوچک بود که به‌مرور زمان با جمع‌آوری آب‌های سطحی و زیرزمینی، به‌صورت طبیعی به‌شکل امروزی درآمده و یکی از جاهای دیدنی رشت محسوب می‌شود.
در این مقاله از دوجینجا قصد داریم به‌طور کامل به بررسی ویژگی‌ها، وضعیت فعلی و اقدامات انجام‌شده برای احیای تالاب عینک رشت بپردازیم.
آدرس و موقعیت جغرافیایی تالاب عینک
تالاب عینک رشت در منطقه ۴ شهرداری رشت واقع شده است. این تالاب از پارک دانشجو در جنوب تا بلوار شهید افتخاری در شمال امتداد دارد و از محله‌های حمدیان، ولکس و عینک عبور می‌کند.
دلیل اهمیت تالاب عینک چیست؟
تالاب عینک، پس از تالاب انزلی، دومین تالاب بزرگ استان گیلان است. این مرداب به دلیل وسعت و موقعیت جغرافیایی خود، از اهمیت زیست محیطی بالایی برخوردار است. همچنین، این مرداب به دلیل زیبایی‌های طبیعی و جاذبه‌های گردشگری فراوان، می‌تواند به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری ایران تبدیل شود.
در ادامه، برخی از دلایل اهمیت این مرداب را بررسی می‌کنیم.
پوشش گیاهی و جانوری کمیاب
تالاب عینک رشت از نظر پوشش گیاهی و جانوری بسیار غنی است. در اطراف این تالاب انواع درختان، گیاهان و گل‌های وحشی می‌رویند. همچنین، این تالاب زیستگاه انواع پرندگان، ماهی‌ها و دیگر جانوران آبزی است.
حفظ تنوع زیستی منطقه
تالاب عینک نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی منطقه دارد. این تالاب زیستگاه انواع پرندگان، ماهی‌ها و دیگر جانوران آبزی است. برخی از پرندگانی که در تالاب عینک دیده می‌شوند عبارتند از:
- پلیکان خاکستری
- باکلان کوچک
- حواصیل
- اردک سرسفید
- غاز خاکستری
متأسفانه نابودی تالاب عینک رشت یک فاجعه زیست‌محیطی است که می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای منطقه داشته باشد. این تالاب زیستگاه انواع پرندگان مهاجر و بومی است که با نابودی آن، این جانوران نیز در معرض خطر قرار می‌گیرند.
مساحت و وسعت مرداب عینک
تالاب عینک رشت، با مساحت تقریبی ۴۴ هکتار، یکی از مکان‌های طبیعی منحصربه‌فرد در شهر رشت است. با آب‌های خود، پهنه‌های خشک و ساحلی را در بر می‌گیرد که مجموع مساحت آن‌ها تا ۱۶۳ هکتار می‌رسد.
تالاب عینک در حال نابودی
تالاب عینک در حال حاضر در وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای قرار دارد و با نابودی رو به رو است. برخی از دلایل نابودی تالاب عینک عبارتند از:
- آلودگی: یکی از مهم‌ترین دلایل نابودی تالاب عینک، آلودگی است. فاضلاب‌های شهری و صنعتی به این تالاب سرازیر می‌شوند و باعث آلودگی آب و خاک آن می‌شوند.
- خشکسالی: خشکسالی‌های اخیر نیز تأثیر زیادی بر تالاب عینک داشته‌اند. کاهش بارندگی باعث کاهش آب ورودی به تالاب شده و باعث خشک شدن بخش‌هایی از آن شده است.
- ساخت‌وسازهای غیرمجاز: ساخت‌وسازهای غیرمجاز در اطراف تالاب عینک نیز باعث کاهش مساحت این تالاب شده است.
تالاب عینک رشت یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی و گردشگری گیلان است. این تالاب از نظر زیست‌محیطی و گردشگری اهمیت زیادی دارد. حفظ و احیای این تالاب برای حفظ تنوع زیستی منطقه و توسعه گردشگری شهر رشت ضروری است.
